Илсекәй – боронғо ауыл
Хөрмәтле “Йәшлек” гәзите уҡыусылары!
Һеҙҙең алда - үҙенең тыуған ерен, ғәзиздәрҙән-ғәзиз Башҡортостаныбыҙҙы йәне-тәне менән яратҡан, ата-бабаларыбыҙҙың данлы тарихы менән ғорурланып, уны өйрәнеүҙе һәм халыҡҡа еткереүҙе үҙенә маҡсат итеп ҡуйған Миңһылыу Абдуллина тигән уҡытыусының ҡыҙыҡлы бер хеҙмәте. Уның үҙенең яҙылыу тарихы бар. Автор бәләкәй сағынан өләсәй-олатайҙарының алтынға бәрәбәр һүҙҙәрен тыңлап үҫкәнлеге тураһында үҙе бик матур итеп яҙып үтә Мин бары ошо ҡулъяҙма тураһында бер-ике һүҙ әйтмәксемен. Авторҙың ниәте ҙурыраҡ ине: үҙ ауылының тарихын ул айырым китап итеп сығарырға хыяллана. Яңы материалдар менән байытып, артабан эшләй алһа, был да мөмкин һәм бик кәрәк тә булыр ине. Ләкин әле ошо көйөнсә лә Миңһылыу Абдуллинаның был хеҙмәтенең гәзит битендә донъя күреүе бик ҡыуаныслы буласаҡ. Автор унда тыуған төйәк, ырыу, ауыл тарихын өйрәнеүҙең, нәҫел-нәсәптәрҙең шәжәрәләрен төҙөүҙең бик күптәр өсөн фәһем бирерлек һәйбәт бер өлгөһөн күрһәтеүгә өлгәшкән. Бындай эштә ике мәсьәлә айырыуса әһәмиәт ҡаҙана: материалды табыу, ентекләп өйрәнеү, системаға килтереү, һәм уны төҙөк бер епкә теҙеп (сюжетҡа тиһәк тә булалыр) яҙа белеү. Материалды өйрәнеүгә килгәндә, халыҡ хәтеренә ныҡлы таянған хәлдә, яҙма, документаль сығанаҡтарҙы өйрәнеү, мәғлүмәттәрҙе бер-береһе менән сағыштырып, төпсөп сығыу, һис һүҙһеҙ, һәйбәт һөҙөмтәләр биргән.
Киләсәктә лә шулай дауам ит, Миңһылыу һылыу!
Рәшит Шәкүр, философия фәндәре докторы, профессор.
Мин, Абдуллина (ҡыҙ фамилиям Фәссәхетдинова) Миңһылыу Фәйзрахман ҡыҙы,1952 йылдың 26 июнендә (документ буйынса 5 июлендә) БАССР-ҙың Салауат районы Илсекәй ауылында тыуғанмын. Бәләкәйҙән ауыл тарихын өйрәндем, нәҫел тармаҡтары менән гел ҡыҙыҡһындым. Әле мәктәпкә лә йөрөмәгән көйөмә Мәстүрә кәтәйемә (беҙҙә өләсәйҙе шулай тиҙәр) эйәреп намаҙ уҡығанымды хәтерләйем.
Ауылыбыҙҙың килеп сығыуы тураһындағы легенданы ла бер нисә кешенең һөйләгәне буйынса яҙғайным. Башта ул мәғлүмәт документтар менән дәлилләнмәгәйне. Төп информаторым олатайым Фәссәхетдин Фәтхетдин улы Фәтхединов (1886 - 1971) булды. Мин, ул саҡта 18 йәшлек кенә ҡыҙ бала, Мәсәғүт педагогия училищеһы студенты, олатайымдан үҙебеҙҙең Һунбыҡ нәҫеле шәжәрәһен яҙып алғайным, һәм ауылдың сығышына ҡағылған легенданы ла тәүләп унан һәм кәтәйем Мәстүрә Әмерғәзе ҡыҙы Ғафарованан (1895 – 1962) ишеткәйнем.
Илсекәй ауылы тарихы, уның кешеләре, Түбәләҫтәр тураһында миңә Рәйфә Әбдрафиҡ ҡыҙы Ғафарова (1924йылғы) һәм Әҙибә Зиязетдин ҡыҙы Ғиләжева (1927 йылғы) һөйләне. .